
Naam Best Practice	Voorbeeld FO: Progress Project
Bestandsnaam	023_BP_N
Datum aangepast	18/09/2002
Omschrijving van de inhoud	Dit artikel beschrijft hoe een functioneel ontwerp er uit moet zien
Soort document	Voorbeeld
ASL Processen	Design
Opmerkingen

Naam vestiging

Plaats vestiging

Adres

Postbus

Postcode Plaats

T +31

F +31

I www……. .

Functioneel Ontwerp: Progress Project Voorbeeld
Plaats	Plaats
Datum	1 februari 2006
Auteur	Auteur
Status	Concept 0.1

Inhoudsopgave

1.1 Management samenvatting.................................................................... 8

2.2 Configuratiebeheer................................................................................ 9

2.1 Status document............................................................................... 9

2.2 Status en Revisies............................................................................ 9

2.3 Distributie......................................................................................... 9

2.4 Handtekening akkoord....................................................................... 9

3.3 Ontwerpgebied.................................................................................... 10

3.1 Aanleiding....................................................................................... 10

3.2 Effect op de documenten van het project dossier............................... 10

3.3 Requirements................................................................................. 10

3.4 Inleiding.......................................................................................... 11

3.5 Probleemstelling.............................................................................. 11

3.6 Doel............................................................................................... 11

3.7 Beoogd resultaat............................................................................. 11

3.8 Uitgangspunten............................................................................... 11

3.9 Kwaliteitseisen................................................................................ 12

3.9.1 Inleiding................................................................................... 12

3.9.2 Functionaliteit........................................................................... 12

3.9.3 Kwaliteit................................................................................... 12

3.10 Ontwerpbeslissingen, afwijkingen, openstaande punten..................... 13

3.10.1 Ontwerpbeslissingen................................................................ 13

3.10.2 Afwijkingen Basisontwerp.......................................................... 13

3.10.3 Openstaande punten................................................................ 13

3.11 Geraadpleegde documentatie.......................................................... 13

3.12 Relaties met andere modules <toepassing>...................................... 13

3.13 Werkwijze/ processen...................................................................... 14

3.14 Organisatorische eenheden............................................................. 14

3.15 Omgeving....................................................................................... 14

3.16 Leeswijzer...................................................................................... 14

4.4 Informatieprocesmodel........................................................................ 15

4.1 Inleiding.......................................................................................... 15

4.2 Uitgangspunten bij het informatieprocesmodel.................................. 15

4.3 Symbolen....................................................................................... 15

4.4 Context DFD <systeem A>.............................................................. 17

4.5 DFD schema niveau 1..................................................................... 17

4.6 Toegangspad analyse..................................................................... 20

4.6.1 Inleiding................................................................................... 20

4.6.2 Uitgangspunten........................................................................ 20

4.6.3 Schematische weergave van de toegangspad analyse per informatieproces 21

5.5 Logisch gegevensmodel...................................................................... 22

5.1 ERD............................................................................................... 22

5.2 Tabel XXXXXXX............................................................................. 22

5.3 Relatiebeschrijvingen....................................................................... 23

5.4 Wijzigingen datamodel bestaande systeem....................................... 24

5.5 Consequenties van de wijzigingen op het datamodel bestaande systeem 24

6.6 Bedrijfsregels...................................................................................... 25

7.7 Statusovergangen................................................................................ 26

8.8 Constraints.......................................................................................... 27

8.1 Inleiding/ toelichting......................................................................... 27

8.2 Constraints van klasse 1: geldend voor domeinen............................. 28

8.3 Constraints van klasse 2: geldend voor de opgeslagen data............... 28

8.4 Constraints van klasse 3: geldend voor de applicaties/ modules die data gebruiken 29

8.5 Constraints van klasse 4: geldend voor schermen/ functies die applicaties aanspreken 29

8.5.1 Constraints van klasse 4:1: type controle................................... 29

8.5.2 Constraints van klasse 4.2: invoer controle................................. 29

9.9 Autorisatiemodel................................................................................. 30

9.1 Inleiding.......................................................................................... 30

9.2 Gebruikersgroepen.......................................................................... 30

9.3 Matrix bevoegdheden ten aanzien van het gebruik van actuele waarden 30

9.4 Matrix bevoegdheden ten aanzien van het gebruik van metagegevens 31

9.5 Matrix processen en tabellen (CRUD matrix)..................................... 31

9.5.1 Inleiding................................................................................... 31

9.5.2 Toelichting CRUD matrix........................................................... 32

9.5.3 Schematische weergave CRUD matrix....................................... 32

9.6 Overige matrices............................................................................. 32

10.10 Generieke werking functies en interfaces (styleguide)..................... 33

10.1 Doel van de styleguide.................................................................... 33

10.2 Styleguide leeswijzer....................................................................... 33

10.3 Aanmelden bij het systeem.............................................................. 33

10.4 Applicatievenster............................................................................. 34

10.4.1 Titelbalk................................................................................... 34

10.4.2 Menu....................................................................................... 34

10.4.3 Werkbalk................................................................................. 34

10.4.4 Werkblad................................................................................. 35

10.4.5 Statusregel............................................................................... 35

10.4.6 Muiscursor............................................................................... 35

10.5 Soorten gegevensverzamelingen..................................................... 35

10.5.1 Eenvoudige gegevensverzamelingen......................................... 36

10.5.2 Uitgebreide gegevensverzamelingen......................................... 36

10.5.3 Complexe gegevensverzamelingen........................................... 36

10.6 Algemene werking functies.............................................................. 36

10.6.1 Selectiescherm......................................................................... 37

10.6.2 Detailscherm............................................................................ 42

10.6.3 Standaard functies.................................................................... 42

10.6.4 Aanroepen onderhoudsfunctie................................................... 43

10.6.5 Aanroepen zoekfuncties............................................................ 43

10.7 Algemene werking documenten en overzichten................................. 43

11.11 Detail functiebeschrijvingen............................................................. 44

11.1 Algemeen....................................................................................... 44

11.2 Functiebeschrijving <Verkorte naam functie A>................................. 45

11.2.1 Algemeen................................................................................ 45

11.2.2 Condities van uitvoering............................................................ 45

11.2.3 Invoer...................................................................................... 45

11.2.4 Controles/ constraints............................................................... 45

11.2.5 Specificaties verwerking............................................................ 45

11.2.6 Uitvoer..................................................................................... 46

11.2.7 Relaties met andere functie/ modules........................................ 46

11.2.8 Speciale zaken......................................................................... 46

11.3 Functiebeschrijving <Verkorte naam functie B>................................. 46

11.3.1 Algemeen................................................................................ 46

11.3.2 Condities van uitvoering............................................................ 46

11.3.3 Invoer...................................................................................... 46

11.3.4 Controles/ constraints............................................................... 46

11.3.5 Specificaties verwerking............................................................ 46

11.3.6 Uitvoer..................................................................................... 46

11.3.7 Relaties met andere functie/ modules........................................ 46

11.3.8 Speciale zaken......................................................................... 46

12.12 Detail interfacebeschrijvingen.......................................................... 47

12.1 Algemeen....................................................................................... 47

12.1.1 (Grafische) userinterface beschrijvingen.................................... 47

12.1.2 Documenten en overzichten...................................................... 47

12.1.3 Bestandsinterfaces................................................................... 47

12.1.4 Menu interface......................................................................... 47

12.1.5 Koppelingen met andere pakketten............................................ 48

12.2 (Grafische) User interface <Verkorte naam functie A>....................... 48

12.2.1 Scherm(en).............................................................................. 48

12.2.2 Beschrijving van de velden........................................................ 48

12.2.3 Muis en toetsenbord functionaliteit............................................. 48

12.2.4 Shoot en point functionaliteit...................................................... 48

12.2.5 Help functionaliteit.................................................................... 48

12.2.6 Messages en berichten............................................................. 48

12.3 (Grafische) User interface <Verkorte naam functie B>....................... 48

12.3.1 Scherm(en).............................................................................. 49

12.3.2 Beschrijving van de velden........................................................ 49

12.3.3 Muis en toetsenbord functionaliteit............................................. 49

12.3.4 Shoot en point functionaliteit...................................................... 49

12.3.5 Help functionaliteit.................................................................... 49

12.3.6 Messages en berichten............................................................. 49

13.13 Configuratie productie omgeving..................................................... 50

14.14 Consequenties bestaande systemen................................................ 51

14.1 Standaards..................................................................................... 51

14.2 Overige documentatie van het project............................................... 51

14.3 Functies.......................................................................................... 51

14.4 Gegevensmodel.............................................................................. 51

14.5 Interfaces....................................................................................... 51

15.15 Aandachtspunten vervolgtraject...................................................... 52

15.1 Testfase......................................................................................... 52

15.2 Realisatiefase................................................................................. 52

15.3 Implementatiefase........................................................................... 52

15.4 Beheer- en onderhoudfase.............................................................. 52

16.16 Crossreferences............................................................................... 53

16.1 Crossreference van informatieproces(sen) naar functie(s).................. 53

16.2 Crossreference van buffer(s) naar tabel(len) in de database.............. 53

17.17 Bijlagen............................................................................................ 54

17.1 Bronvermeldingen........................................................................... 54

17.2 Begrippenlijst.................................................................................. 54

17.3 Trefwoordenregister........................................................................ 54

18.

Versiebeheer

Versie	Datum	Auteur	Omschrijving
0.1		Auteur	Initieel document

Distributielijst

Versie	Datum	Aan
0.1

1 Management samenvatting

Deze samenvatting is bedoeld voor een groep mensen die alle belangrijke feiten moeten weten, maar geen belang hebben bij alle details.

De volgende aspecten komen aan de orde:

· Hoe verliep deze fase.
Significante afwijkingen van geschatte kosten en baten.

· Hoe moet het vervolg.
Hoeveel tijd en kosten zijn er gemoeid met verdere ontwikkeling.

· Een korte beschrijving van elk subsysteem.
De argumenten waarop de verdeling in subsystemen is gebaseerd.

· Organisatorische veranderingen.

· Andere consequenties en effecten.

Deze samenvatting mag beslist niet groter zijn dan één pagina.

2 Configuratiebeheer

Beschrijf dat dit hoofdstuk zich richt op het configuratiebeheer van de documenten. Het ontwerp sjabloon richt zich op de klassieke host-based en/ of client-server systemen, waarbij doorgaans gebruik gemaakt wordt van de Progress 4GL ontwikkelomgeving. De sjabloon bevindt zich in een eerste versie. Commentaar, suggesties en/ of vragen over het ontwerp sjabloon zijn dan ook zeer welkom. Immers: alleen wanneer we met zijn allen de sjabloon kritisch inzetten en blijven evalueren en aanvullen, zullen we komen tot een kwaliteits product! In cursief schrift wordt steeds toegelicht wat voor een soort informatie ingevuld dient te worden. Alle onderdelen zijn verplicht. Mocht er van de indeling afgeweken worden, dan dient elke afwijking in het document expliciet vermeld te worden, tezamen met de argumenten waarom er afgeweken is.

2.1 Status document

Is dit document af, wie heeft het document geaccepteerd. Wat zijn aanleiding en vervolgacties. Is dit een concept of een definitieve versie.

2.2 Status en Revisies

Revisie	Status	Door	Datum	Opmerkingen

2.3 Distributie

Versie	Naam	Bedrijf	Functie

2.4 Handtekening akkoord

Akkoord <Opdrachtgever> Akkoord <Opdrachtnemer>

Naam: Naam:

Datum: Datum:

Handtekening: Handtekening:

3 Ontwerpgebied

Op basis van de informatie verkregen tijdens de analyse/ scans/ studies/ interviews/ beschrijvingen wordt in dit hoofdstuk de positie van de betreffende modules ten opzichte van de complete applicatie/ omgeving kort beschreven. Vervolgens worden de hieruit voortvloeiende werkzaamheden van de betreffende organisatie toegelicht. Hierbij wordt aangegeven welke functies door het geautomatiseerde systeem worden ondersteund.

3.1 Aanleiding

Een korte beschrijving van de aanleiding tot het ontwerp van dit systeem. Dit mag gekopieerd worden uit het projectplan, Project Initiation Document.

3.2 Effect op de documenten van het project dossier

De effecten van de in dit document beschreven wijzingen en/ of aanvullingen van het systeem, zullen doorgaans invloed hebben op verschillende documenten van het project dossier. Te denken valt aan: het Project Initiation Document, het Technisch Ontwerp en de functiepunt tellingen van het systeem tot nu toe.

Noem de documenten in het project dossier waarin deze effecten zijn beschreven.

3.3 Requirements

Een korte opsomming van de belangrijkste requirements die bekend zijn. Voor het verzamelen en waarderen van requirements en acceptatiecriteria voor software producten wordt aanbevolen de GIFT (groepsgewijze inventarisatie functionaliteit) methode te gebruiken. Bij deze methode wordt de volgende hoofdindeling van requirements gehanteerd:

Efficientie	Effectiviteit	Onderhoudbaarheid	Portabiliteit	Betrouwbaarheid	Bruikbaarheid
Middelenbeslag	Juistheid	Analyseerbaarheid	Aanpasbaar-heid	Bedrijfszekerheid	Begrijpbaarheid
Tijdbeslag	Geschiktheid	Wijzigbaarheid	Installeerbaar-heid	Foutbestendigheid	Leerbaarheid
	Koppelbaarheid	Stabiliteit	Volgzaamheid	Herstelbaarheid	Uitrustingsniveau
	Inschikkelijkheid	Testbaarheid	Vervangbaar-heid	Beschikbaarheid	Instelbaarheid
	Beveiligbaarheid	Beheersbaarheid		Degradeerbaar-heid	Bedienbaarheid
	Traceerbaarheid	Herbruikbaarheid

Voeg hier steeds aan toe de criteria die gehanteerd worden voor de acceptatie van het systeem en hoe de kwaliteit gecontroleerd wordt. Enkele voorbeelden:

Software product	Requirement	Acceptatie criteria	Kwaliteitsmethode
Uitbreiding instructies	Onderhoudbaarheid	Of nieuwe instructies werkelijk gebruikt zijn in gewijzigde programmatuur	Inhoudelijke audit door een senior software engineer
Indicatoren	Onderhoudbaarheid / Betrouwbaarheid	Platform afhankelijke indicatoren mijden	Inhoudelijke audit door een senior software engineer

3.4 Inleiding

Een globale beschrijving van de kaders van het materiegebied, waarbinnen de betreffende modules zich begeven.

3.5 Probleemstelling

Een korte beschrijving van de situatie waarin de organisatie van de opdrachtgever zich bevindt. Met name is het van belang aan te geven waarom wijzigingen wenselijk zijn.

3.6 Doel

Een korte beschrijving van het doel van de module voor de gebruikersorganisatie. Of doelen van de modules. Deze beschrijving zal doorgaans in abstracte termen zijn. In de volgende paragraaf wordt het een en ander nader ingevuld.

3.7 Beoogd resultaat

Beschrijf de concrete “deliverables” die vanuit het ontwerp opgeleverd zullen worden.

3.8 Uitgangspunten

Beschrijf de uitgangspunten die bij het uitwerken van dit ontwerp gehanteerd zijn.

3.9 Kwaliteitseisen

3.9.1 Inleiding

In deze paragraaf worden de eisen die aan het systeem gesteld worden, beschreven. De eisen vallen uiteen in eisen met betrekking tot de functionaliteit en kwaliteit. De eisen zijn opgesteld naar aanleiding van diverse interviews die gehouden zijn in de loop van het analyse/ ontwerptraject. Er wordt onderscheid gemaakt tussen eisen en maatregelen.

3.9.2 Functionaliteit

Een voorbeeld hiervan: “Eis: In 80% van de gevallen dient de schermverwerking binnen 3 seconden plaats te vinden, bij een belasting van 20 gebruikers. Uitzonderingen hierop zijn de management rapportages en de rapportages die op de achtergrond worden uitgevoerd”. Vul de eisen in, in de onderstaande matrix:

Eis	Maatregel(en)

3.9.3 Kwaliteit

Een voorbeeld hiervan: “Eis: Om voldoende nauwkeurig om te kunnen gaan met geldbedragen, worden alle geldbedragen tot op 2 decimalen nauwkeurig bijgehouden, met uitzondering van de wisselkoersgegevens en de vaste verrekenkoersen vreemde valuta”.Andere voorbeelden zijn de eisen qua beschikbaarheid, betrouwbaarheid, beveiliging en herstelbaarheid van de gegevens in het systeem. Vul de eisen in, in de onderstaande matrix:

Eis	Maatregel(en)

3.10 Ontwerpbeslissingen, afwijkingen, openstaande punten

In deze paragraaf worden de ingrijpende ontwerpbeslissingen expliciet opgenomen en onderbouwd. Dit gebeurt om herhaling van discussies overbodig te maken. Tevens worden hier gedurende het ontwerptraject de eventuele Openstaande punten opgenomen, opdat deze tijdens de functionele afstemmingen en workshops behandeld kunnen worden. Ten aanzien van de openstaande punten geldt, dat deze voor de uiteindelijke akkordering van het FDO ‘verholpen’ moeten zijn.

3.10.1 Ontwerpbeslissingen

Alle beslissingen die in overleg met de gebruiker zijn genomen die van invloed zijn op het uiteindelijke ontwerp dienen te worden vastgelegd.

3.10.2 Afwijkingen Basisontwerp

Naarmate het ontwerpproces vordert, worden de afwijkingen t.o.v. de oorspronkelijke gedachten hier beschreven.

3.10.3 Openstaande punten

Gedurende het opstellen van het functioneel detailontwerp kan deze paragraaf gevuld zijn met specifieke aandachtspunten; na oplevering van het functioneel detailontwerp ligt het in de lijn der verwachting dat al deze punten een plaatsje hebben gekregen in het ontwerp. In overleg met de Acceptatieverantwoordelijke kunnen aandachtspunten naar een volgende fase worden doorgeschoven.

3.11 Geraadpleegde documentatie

Verwijs naar de bijlagen. Geef aan dat daar beschreven wordt welke documenten gebruikt zijn, welke delen daaruit van relevantie zijn voor dit ontwerp en de reden waarom die delen van relevantie zijn.

3.12 Relaties met andere modules <toepassing>

Een korte beschrijving van de positie van de betreffende module ten opzicht van de overige modules van de betreffende toepassing. Gebruik ter illustratie eventueel een schemavorm. Worden de illustraties teveel dan deze in een bijlage plaatsen.

3.13 Werkwijze/ processen

Een korte beschrijving van de werkwijze en processen van de gebruikersorganisatie. Aangegeven wordt welke functies door het geautomatiseerde systeem worden ondersteund. Er wordt gedurende deze fase geen inspanning gedaan om de informatie over werkwijze en processen te reproduceren; anders dan noodzakelijk voor de verdere uitwerking van het functioneel detailontwerp binnen het betreffende gebied/ taakveld.

3.14 Organisatorische eenheden

Een korte beschrijving van de verschillende groepen gebruikers die bij het systeem/ de applicatie, zoals die in dit ontwerp beschreven is, betrokken zijn. Geef steeds ook aan hoe de verschillende groepen erbij betrokken zijn. Deze beschrijving kan als leidraad worden gezien voor de acceptatietesten. Immers: het liefst zal elk van de betrokken groepen vertegenwoordigd zijn, omdat op die wijze de acceptatietesten in latere fasen makkelijker kunnen verlopen.

3.15 Omgeving

Licht kort toe in welk document van het project dossier de effecten op de omgeving (of: architectuur) beschreven zijn.

3.16 Leeswijzer

Geef zoveel mogelijk aan welke delen van dit ontwerp voor welke groep gebruikers van belang zijn en welke informatie daar te lezen valt. Geef ook zoveel mogelijk aan wat de aard van elke (deel-) beschrijving is, is deze informatief als achtergrondinformatie bedoeld, of dient men hieraan goedkeuring te verlenen?

4 Informatieprocesmodel

4.1 Inleiding

De werkwijze binnen het in dit functionele ontwerp beschreven systeem wordt aan de hand van data flow diagrammen (DFD’s) beschreven. Hiermee wordt een plattegrond gemaakt van de huidige gegevensstromen en processen bij <opdrachtgever>.

Neem hierboven op voor welk systeem en/ of welke applicatie het procesmodel wordt beschreven.

4.2 Uitgangspunten bij het informatieprocesmodel

Beschrijf de verschillende uitgangspunten die gehanteerd zijn/ worden bij de verschillende data flow diagrammen, enkele voorbeelden:

· In veel processen wordt gebruik gemaakt van basisgegevens. Om de DFD’s leesbaar te houden, zullen de gegevensstromen van en naar deze basisgegevens NIET opgenomen worden. De basisgegevens zullen in de detailbeschrijvingen van de functies vermeld worden.

· Daar waar mogelijk zal de voor een (deel-) proces verantwoordelijke instantie genoemd worden.

· Omdat er sprake is van een groot aantal (deel-) processen, stromen en buffers, wordt voor de detailbeschrijvingen verwezen naar bijlage X. In de beschrijvingen in dit hoofdstuk worden enkel de onderdelen in hun samenhang getoond.

4.3 Symbolen

De volgende symbolen worden gebruikt:

Externe bron of bestemming

Gegevensstroom

Buffer (opslag van gegevens)

1. Proces Informatieproces

Per proces, stroom en buffer is een nadere detailbeschrijving opgenomen. Met de volgende onderdelen:

Proces:

Nummer en naam van het proces

Tekstuele beschrijving van het proces

Uitvoering (de proces verantwoordelijke)

Frequentie (hoe vaak gemiddeld uitgevoerd)

Aantallen (gemiddelde, minimum, maximum, groeiverwachting)

Invoerstroom/ invoerstromen

Uitvoerstroom/ uitvoerstromen

Geraadpleegde buffers

Is onderdeel van (welke (deel-) processen).

Stroom:

Naam van de stroom

Tekstuele beschrijving van de stroom

Samenstelling

Is invoer voor

Is uitvoer van

Is onderdeel van (welke (deel-) processen).

Buffer:

Naam van de buffer

Tekstuele beschrijving van de buffer

Samenstelling.

Toelichting: doorgaans zullen de processen voldoende beschreven worden, door de DFD’s tot en met het “tweede” niveau diep uit te werken. De processen die een grotere complexiteit hebben, worden nog verder uitgewerkt.

4.4 Context DFD <systeem A>

Het contextdiagram geeft een algemene systeembeschrijving. Dit diagram heeft dan ook tot doel om de interactie tussen het systeem en de omgeving van het systeem te schetsen.

Licht onder het schema toe welke primaire en secundaire processen te onderkennen zijn. Geef aan in welk DFD (of eventueel DFD’s) deze processen beschreven worden.

Een op hoofdlijnen uitgewerkt voorbeeld:

Afdelings-overzicht

Uren per maand

Ontvangstbevestiging, herinnering tot insturen uren, statusoverzicht verlofdagen

Afdelingshoofd

Tijdregistratie

Medewerker

Figuur 4-1: DFD – niveau 0, Context Tijd Registratie

Voorbeeldbeschrijving primaire proces: in het Tijd Registratie Systeem worden de door Medewerkers geschreven uren verwerkt. Medewerkers geven maandelijks de door hen per project bestede uren door. Om aan de medewerkers te laten weten dat de uren ontvangen zijn, wordt de ontvangst bevestigd. Mochten de uren te laat worden doorgegeven, dan wordt de medewerker daarop geattendeerd. Vanuit het Tijd Registratie Systeem wordt elke maand aan de werknemers doorgegeven op hoeveel vrije dagen zij nog recht hebben. Maandelijks worden de afdelingshoofden op de hoogte gehouden van de uren die op de eigen afdeling gemaakt zijn.

4.5 DFD schema niveau 1

Het DFD op niveau 1 geeft de hoofdprocessen aan.

Nadere uitwerking van het voorbeeld:

Figuur 4-2: DFD – niveau 1, Tijd Registratie

Voorbeeldbeschrijving van een proces, proces “1.2 Maken van het afdelingsoverzicht”:

Nummer en naam: 1.2 Maken van het afdelingsoverzicht

Tekstuele beschrijving:

Maandelijks worden de uren per afdeling getotaliseerd. Deze totalisering wordt

onderverdeeld in de uren per week en de totaaltelling per maand. In de afdeling gegevens wordt gelezen welk personeelslid momenteel het hoofd van een bepaalde afdeling is. Aan dit personeelslid worden de uren van die betreffende afdeling toegestuurd. Op dit moment wordt de informatie via een uitdraai op A4 papier aangeleverd. Het is de bedoeling het papieren overzicht te vervangen door een overzicht dat via de elektronische post wordt aangeleverd.

Uitvoering: Sectie Urenregistratie

Frequentie: 12 keer per jaar

Aantallen:

Momenteel 5 afdelingen, met gemiddeld 50 medewerkers per afdeling. De medewerkers leveren gemiddeld 20 regels aan geboekte uren op per maand. De verwachting is dat het aantal afdelingen in de komende twee jaren groeit naar 8 afdelingen. Ook wordt een groei in het aantal medewerkers en het aantal geboekte uren verwacht. Het aantal medewerkers zal naar verwachting groeien naar gemiddeld 70 personen per afdeling, terwijl het aantal geboekte uren gemiddeld op25 regels per maand zal uitkomen. Het systeem zal rekening moeten kunnen houden met deze groeicijfers.

Invoerstroom: Maandelijkse uren

Uitvoerstroom: Afdelingsoverzicht

Geraadpleegde buffers: Tijd Registratie

Is onderdeel van: 1. Tijd Registratie.

Voorbeeldbeschrijving van een stroom, stroom “Afdelingsoverzicht”:

Naam van de stroom: Afdelingsoverzicht

Tekstuele beschrijving:

Dit is een overzicht van de uren per afdeling. Daarbij wordt per afdeling een telling vande uren per week en een totaaltelling van de uren per maand opgenomen.

Samenstelling:

Afdelinggegevens, Verslagperiode gegevens, Uurtotalen per week, Uurtotaal per maand

Is invoer voor: -

Is uitvoer van: 1.2 Maken van het afdelingsoverzicht

Is onderdeel van: 1. Tijd Registratie.

Voorbeeldbeschrijving van een buffer, buffer “Tijd Registratie”:

Naam van de buffer: Tijd Registratie

Tekstuele beschrijving:

Dit zijn de uur gegevens die voor langere tijd bewaard moeten worden. De uren van het huidige én van het vorige kalenderjaar dienen op afroep beschikbaar te zijn. Uren van eerdere jaren dienen tot 3 jaar terug via een archief benaderbaar te zijn.

Samenstelling:

Als door de medewerker per maand ingevulde uren, als door het systeem akkoord bevonden uren per medewerker, verlofrechtgegevens per medewerker,..... etcetera.

4.6 Toegangspad analyse

4.6.1 Inleiding

Dit hoofdstuk bevat de toegangspad analyse. Toegangspad analyse is een manier om na te gaan welke toegangspaden op een gegevensverzameling nodig zijn om een bepaald informatieproces uit te voeren. Deze analyse kan ertoe leiden dat, op basis van het inzicht en de (eerdere) praktijkervaring van de technische systeem ontwerper, denormalisatie plaats zal vinden in de realisatie fase van het systeem.

Er is een toegangspad analyse opgesteld voor de onderstaande informatieprocessen:

· Procesnummer, procesnaam en argumentatie waarom de analyse voor dit proces van belang is

4.6.2 Uitgangspunten

· In termen van aantallen is uitgegaan van het maximum aantal voorkomens per tabel in de periode XXXXX tot en met YYYYY. Dit omdat de gegevens XXXX jaar beschikbaar dienen te blijven, in verband met YYYYYYYYYYYYYYYY.

· Verondersteld wordt dat alle basisgegevens voor het geanalyseerde proces aanwezig zijn.

· De volgende aantallen zijn dan ook gehanteerd bij de toegangspad analyse:

Tabel naam	Omvang	Aantal voorkomens in de periode XXXXX tot en met YYYYY

4.6.3 Schematische weergave van de toegangspad analyse per informatieproces

Informatieproces X.Y “Voorbeeld van een toegangspad analyse”

5 Logisch gegevensmodel

Een beschrijving van het logisch gegevens model. Vul in: Een apart ERD datamodel document is reeds voorhanden/ wordt tegelijkertijd gemaakt met het FO/ wordt gemaakt na het FO.

5.1 ERD

Een grafische weergave van het logisch gegevensmodel (Bachmann-notatie), aangevuld met een korte toelichting van de onderlinge relaties. Nader aangevuld met informatie over hoeveel records er verwacht worden, hoe vaak de records qua inhoud muteren, welke zoekargumenten en sleutels er zijn en hoe vaak die gebruikt worden.

Eventueel mag het model in drie of meer lagen uitgewerkt worden. Dit zal met name spelen bij systemen waarin veel verschillende tabellen onderkend worden. Vanuit de eerste laag wordt er naar de diepere lagen een steeds verdergaande detaillering aangebracht. Om de informatie op te kunnen stellen (ook bij onderhoud) kan gebruik worden gemaakt van de volgende tools:

· Progress Data Administration – Reports – Detailed Table – Alle tabellen, inclusief “hidden” tabellen

· System Development Workbench – Module: data analysis

· Visio Professional – Database Modelling

5.2 Tabel XXXXXXX

Een beschrijving per tabel van de volgende gegevens:

Per veld:

Veldnaam

Type veld

Lengte veld

Omschrijving/ definitie

Eventuele domeinveld

Per tabel:

Mutatiegraad

Unieke sleutel(s)

Zoekargumenten/ sleutels en het gebruik daarvan

Te verwachten aantal records (minimum, gemiddeld, maximum)

Groeiverwachting van het aantal records in de nabije toekomst (in % of in aantallen).

Oftewel: Tabel XXXXXXX

Veldnaam	Type	Lengte	Omschrijving	Evt. domeinveld

Mutatiegraad: uurlijks, ½ daags, dagelijks, wekelijks, maandelijks, jaarlijks

Unieke sleutel(s): ....

Zoekargumenten: ....., uurlijks, ½ daags, dagelijks

Aantallen: minimaal 10, gemiddeld 50, maximaal 50.000.

Groei: jaarlijks 10% aangroei ten opzichte van voorgaande jaar.

5.3 Relatiebeschrijvingen

Per relatie tussen tabellen (ook wel “koppelingen” genoemd):

“Ouder” tabel

“Ouder” waarde optioneel?

“Kind” tabel

“Kind” waarde optioneel?

Omschrijving van de relatie

Relatie wordt gelegd op grond van de velden

Minimaal aantal gekoppelde records

Maximaal aantal gekoppelde records

Gemiddeld aantal gekoppelde records

Afleidbaar?

Integriteit bij het afvoeren van koppelingsrecords

Integriteit bij het aanmaken van koppelingsrecords.

Oftewel:

Ouder: xxxxxx Ouder optioneel: Ja/ Nee

Kind: yyyyyy Kind optioneel: Ja/ Nee

Omschrijving: xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Relatie velden: xxxxxx.zzzzzz01 = yyyyyy.zzzzzz01 En/ Of

xxxxxx.zzzzzz02 = yyyyyy.zzzzzz02

Minimaal: x Maximaal: y Gemiddeld: z

Afleidbaar: Ja/ Nee

Afvoeren: Bij verwijderen “ouder” ook alle “kind” records verwijderen/ “ouder” record pas verwijderen wanneer alle “kind” records zijn afgevoerd/ “ouder” record verwijderen wanneer het laatste “kind” record wordt verwijderd

Aanmaken: xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

5.4 Wijzigingen datamodel bestaande systeem

Een opsomming van de in het datamodel van het bestaande systeem door te voeren wijzigingen, inclusief een argumentatie. De uitwerking vindt plaats in hoofdstuk “Consequenties bestaande systemen”.

5.5 Consequenties van de wijzigingen op het datamodel bestaande systeem

Een opsomming van alle consequenties van de wijzigingen van het datamodel van het bestaande systeem; inclusief een argumentatie. De uitwerking vindt plaats in hoofdstuk “Consequenties bestaande systemen”.

6 Bedrijfsregels

Beschrijf hier de bedrijfsregels die gelden voor het logische gegevensmodel. Enkele voorbeelden:

· Een bestelling is pas een bestelling als de algemene gegevens, zoals de besteldatum en de klant die de bestelling heeft geplaatst, én minstens één artikel besteld is. Als het laatste bestelde artikel van een bestelling afgevoerd wordt, dienen ook de algemene gegevens afgevoerd te worden.

· Een inkoopfactuur die nog in de fase “ingevoerd” staat, mag NIET verwijderd worden

7 Statusovergangen

Beschrijf hier de verschillende statusovergangen voor het logische gegevensmodel. Om de overgangen vast te leggen wordt gebruik gemaakt van “statusovergang diagrammen”, eventueel aangevuld met nadere tekstuele toelichtingen. Een voorbeeld:

Toegestane statusovergangen voor de inkoopfactuur (dit voorbeeld is NIET volledig uitgewerkt):

In een statusovergang diagram worden de toegestane statussen weergegeven door rechthoeken met ronde hoekpunten. Er is altijd één beginstatus (aangegeven met een “zwartgekleurde punt”). Er kunnen meerdere eindstatussen zijn (aangegeven met een “zwartgekleurde punt met een extra cirkel er omheen”). De pijlen tussen de verschillende statussen geven de actie of gebeurtenis aan waardoor de status verandert.

8 Constraints

In dit hoofdstuk worden de constraints (ook wel controles genoemd) beschreven, die bij de uitvoering van eerdergenoemde functies moeten worden uitgevoerd. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in de condities van uitvoering, de elementaire controles van een rubriek en de samenhangcontroles (tussen rubrieken onderling).

Aan iedere constraint wordt een code toegekend, die voor de verwijzingen in dit document wordt gebruikt. Per constraint wordt voorts een beschrijving en een specificatie (in gestructureerde taal) opgenomen.

8.1 Inleiding/ toelichting

De constraints worden onderverdeeld in vier klassen:

· Klasse 1: de constraints die gelden voor domeinen (generieke attributen).

· Klasse 2: de constraints die gelden voor de opgeslagen data (doorgaans in een database).

· Klasse 3: de constraints die gelden voor applicaties/ modules die opgeslagen data (uit een of meerdere databases) bewerken en/ of gebruiken.

· Klasse 4: de constraints die gelden voor schermen/ functies waarbij één of meerdere applicaties aangesproken worden.

Alle klasse 1 constraints zijn geldig bij die opgeslagen data (-elementen) die gekoppeld zijn aan het bijbehorende domein. Alle klasse 2 (en daarmee dus ook alle klasse 1) constraints zijn geldig op de plaatsen waar klasse 3 constraints de bijbehorende data gebruiken. Alle klasse 3 (en daarmee dus ook alle klasse 2 en klasse 1) constraints zijn geldig op de plaatsen waar klasse 4 constraints de bijbehorende applicaties aanspreken.

Klasse 4 constraints zijn nog onder te verdelen in twee sub-klassen:

· Klasse 4.1: type controle: bij invoervelden op de schermen die alleen letters of cijfers mogen bevatten, kan ook niks anders ingevoerd worden.

· Klasse 4.2: invoer controle: zodra een invoerveld verlaten wordt, wordt deze controle uitgevoerd.

Om het een en ander te verduidelijken, nemen we de menu optie “Bestand – Afdrukken” in het MsWindows tekstverwerkingsprogramma Word. Een voorbeeld van een klasse 4 controle is het feit dat de menu optie gekozen kan worden (actief is). Een voorbeeld van een klasse 3 controle is het feit dat de getoonde printers alleen die printers zijn welke op de computer van de gebruiker zijn geïnstalleerd. Een voorbeeld van een klasse 2 controle is dat voor de gekozen printer alleen de bij die betreffende printer behorende soorten formulieren gekozen kunnen worden als medium om voor het afdrukken te gebruiken. Een voorbeeld van een klasse 1 controle valt hierbij NIET te herkennen.

Hierna volgt een opsomming van de constraints, gesorteerd per klasse constraint.

Opmerking: door deze sortering te hanteren, valt op te speuren waar constraints “dubbel” of op meerdere plekken worden gebruikt. Dit inzicht is belangrijk om de juistheid van de keuzes te valideren en borgen.

8.2 Constraints van klasse 1: geldend voor domeinen

Lijst:

Domein naam	Autorisatie	Definitie	Constraint	Opmerkingen/ toelichtingen

8.3 Constraints van klasse 2: geldend voor de opgeslagen data

Lijst:

Database, tabel en kolom	Autorisatie	Gekoppeld aan domein (optioneel)	Definitie	Constraint	Opmerkingen/ toelichtingen

8.4 Constraints van klasse 3: geldend voor de applicaties/ modules die data gebruiken

Lijst:

Applicatie	Autorisatie	Gekoppeld aan database(s), tabel(len) en kolom(men) (optioneel)	Definitie	Constraint	Opmerkingen/ toelichtingen

8.5 Constraints van klasse 4: geldend voor schermen/ functies die applicaties aanspreken

8.5.1 Constraints van klasse 4:1: type controle

8.5.2 Constraints van klasse 4.2: invoer controle

9 Autorisatiemodel

9.1 Inleiding

Er zijn autorisatie matrices opgenomen in het autorisatiemodel, namelijk:

· Een matrix met betrekking tot de bevoegdheden per gebruikersgroep ten aanzien van het gebruik van actuele waarden van tabellen

· Een matrix met betrekking tot de bevoegdheden per gebruikersgroep ten aanzien van het gebruik van en de verantwoording over de metagegevens van tabellen

· Een matrix waarin weergegeven wordt welke informatie processen welke tabellen gebruiken

· Optioneel: andere matrices.

9.2 Gebruikersgroepen

De volgende gebruikersgroepen worden onderkend:

· Vul hier de verschillende groepen in; voorbeeld:

· Groep A

· Groep B

· Groep C

· Groep D

· Groep E.

9.3 Matrix bevoegdheden ten aanzien van het gebruik van actuele waarden

C = Create R = Read U = Update D = Delete Tabellen	Groep A	Groep B	Groep C	Groep D	Groep E
A	C R U D	C R U D	C R U D	C R U D	C R U D

Opmerking: als je een tabel vindt waarvoor geen enkele gebruikersgroep geautoriseerd is, dan kan het zijn dat het ontwerp nog niet helemaal rond is. Bespreek dit met de opdrachtgever. Wellicht dat er nog een extra gebruikersgroep toegevoegd dient te worden. Wat ook het geval kan zijn, is dat de tabel door het systeem bijgewerkt wordt. Mochten er dan ook tabellen zijn waarvoor geen enkele groep geautoriseerd is, leg dan in dit ontwerp vast waarom dat zo is.

9.4 Matrix bevoegdheden ten aanzien van het gebruik van metagegevens

C = Create R = Read U = Update D = Delete Metagegevens	Groep A	Groep B	Groep C	Groep D	Groep E
Domeinen	C R U D	C R U D	C R U D	C R U D	C R U D
Tabellen
Kolommen
Sleutels (sorteringen/ indices)
Autorisaties op tabellen
Nummeruitgifte
Tabel triggers
Kolom triggers
Statistieken database/ systeembelasting

Opmerking: als je metagegevens vindt waarvoor geen enkele gebruikersgroep geautoriseerd is, dan kan het zijn dat het ontwerp nog niet helemaal rond is. Bespreek dit met de opdrachtgever. Wellicht dat er nog een extra gebruikersgroep toegevoegd dient te worden. Wat ook het geval kan zijn, is dat de metagegevens door het systeem bijgewerkt worden. Mochten er dan ook metagegevens zijn waarvoor geen enkele groep geautoriseerd is, leg dan in dit ontwerp vast waarom dat zo is.

9.5 Matrix processen en tabellen (CRUD matrix)

9.5.1 Inleiding

In de CRUD matrix wordt van ieder informatieproces weergegeven welke tabellen het proces gebruikt en wat de aard is van het gebruik: create, read, update en/ of delete.

9.5.2 Toelichting CRUD matrix

Op de horizontale as staan de processen uit het informatieprocesmodel, op de verticale as de verschillende tabellen uit het logisch gegevensmodel.

Tip: maak gebruik van de Progress Compiler (compiler Xref listing) om deze CRUD matrix in te vullen en/ of te controleren dat het FO en de gerealiseerde programmatuur op elkaar aansluiten. Ruimte voor overige opmerkingen bij de CRUD matrix.....

9.5.3 Schematische weergave CRUD matrix

C = Create Informatieproces R = Read U = Update D = Delete Tabellen en/ of metagegevens	Proces 1.1	Proces 1.2	Proces 1.3	Proces 1.4	Proces 1.5
Meta: Domeinen	C R U D	C R U D	C R U D	C R U D	C R U D
Meta: Tabellen
Meta: Kolommen
Meta: Sleutels (sorteringen/ indices)
Meta: Autorisaties op tabellen
Meta: Nummeruitgifte
Meta: Tabel triggers
Meta: Kolom triggers
Meta: Statistieken database/ systeembelasting
Tabel X
Tabel Y

9.6 Overige matrices.....

Beschrijf de overige matrices, elk steeds in een eigen paragraaf.

10 Generieke werking functies en interfaces (styleguide)

10.1 Doel van de styleguide

In dit document wordt de styleguide voor de Progress applicatie vastgelegd. De hoofdlijnen van de gebruikersdialoog worden beschreven. Dit zijn de uitgangspunten die het gedrag van de applicatie bepalen. Dit vormt de dagelijkse omgeving waarin de ondersteunde systeem functies plaats zullen vinden, voor zover ondersteund via de computer. Hierbij zal zoveel mogelijk de Microsoft Windows standaard[1] worden gehanteerd voor systemen die op grafische besturingssystemen worden gebaseerd. Eventuele afwijkingen worden in detail per functie in het ontwerp beschreven.

Opmerking: eventueel kan de styleguide ook als een apart document worden opgenomen. Dit kan voordelen opleveren wanneer meerdere functionele ontwerpen uitgaan van een gemeenschappelijke generieke werking.

10.2 Styleguide leeswijzer

De styleguide dient ervoor om de gebruikersdialoog vast te leggen, zodat er vanuit de verschillende in detail beschreven functies en interfaces aan gerefereerd kan worden. Dit document is dan ook voor zowel gebruikers als ontwerpers en ontwikkelaars van belang. De schermen die in dit hoofdstuk zijn opgenomen, dienen als voorbeeld en geven een indicatie hoe de uiteindelijk schermen van de verschillende functies zullen worden. De getoonde velden en gegevens zijn slechts indicatief.

10.3 Aanmelden bij het systeem

Beschrijf hoe de gebruiker(s en/ of –groepen) toegang krijgen tot het systeem. Vermeld eventuele technische instellingen (zoals: register settings, “ini” files en/ of usergroups) die nodig zijn om het één en ander correct te laten werken. Als het van toepassing is, neem dan ook afdrukken op van de feitelijke scherm dialoog.

10.4 Applicatievenster

Beschrijf welk scherm getoond wordt, als het aanmelden is geslaagd. Beschrijf de verschillende elementen van het scherm. Dit is uitgewerkt voor: Titelbalk, Menu, Werkbalk, Werkblad, Statusregel en Muiscursor. Pas, waar nodig, de onderstaande beschrijvingen aan.

10.4.1 Titelbalk

In de titelbalk verschijnt de applicatienaam met daarbij het versienummer, tenzij er een functie is gestart: dan worden de applicatienaam en versienummer in de titelbalk vervangen door de menutitel van de functie.

10.4.2 Menu

Vanuit het menu kan de gebruiker functies starten voor het uitvoeren van een bepaalde taak. Onder de menu ingangen zijn de verschillende functies door de gebruiker te starten. Een menu ingang kan bestaan uit een submenu waaronder de diverse functies zijn gegroepeerd. Afhankelijk van de autorisatie van de gebruiker worden bepaalde menu opties wel of niet getoond.

10.4.3 Werkbalk

De werkbalk biedt de gebruiker de mogelijkheid om veel gebruikte functies versneld te kunnen starten. De gebruiker kan zelf bepalen welke functies op de werkbalk worden geplaatst. Hiervoor is de functie 'Wijzigen werkbalk' opgenomen.

Standaard staan in de werkbalk de volgende twee knoppen:

'Zoek op' -knop (het verrekijkertje), deze staat helemaal rechts op de werkbalk.

'Sluiten' -knop, deze staat helemaal links op de werkbalk.

Deze knoppen zijn door de gebruiker niet te verwijderen. Hieronder worden deze twee standaard knoppen nader toegelicht.

'Zoek op' –knop

Deze knop dient om de gebruiker te helpen bij het invullen van velden. Als de gebruiker de cursor in een invulveld plaatst en voor dit veld is een zoekfunctie beschikbaar, dan wordt de knop geactiveerd. De gebruiker kan de zoekfunctie voor het veld starten, door met de muis op de 'zoek op' -knop te klikken (of CTRL-F in te drukken). De gebruiker krijgt dan een scherm te zien, waarin de gewenste waarde voor het veld kan worden opgezocht en geselecteerd. Als de gewenste waarde is geselecteerd, wordt deze automatisch ingevuld in het veld waarvoor de zoekfunctie was gestart. Zie 'Zoekfuncties' voor een uitgebreide beschrijving.

Als de cursor in een veld staat waarvoor geen zoekfunctie aanwezig is, is de knop niet te benaderen.

'Sluiten' –knop

Met behulp van de 'Sluiten' -knop wordt de applicatie afgesloten en verlaten. Bij het afsluiten van de applicatie zal het systeem controleren of er nog een functie is waarvan de gegevens nog niet zijn opgeslagen. Indien de gebruiker nog één of meer functies heeft openstaan, krijgt de gebruiker een waarschuwing. De betreffende functie zal geactiveerd worden. Hierna zal de gebruiker zelf de gegevens kunnen opslaan of de wijzigingen kunnen annuleren. Indien alle functies hun gegevens hebben opgeslagen, dan krijgt de gebruiker opnieuw de mogelijkheid om de applicatie te verlaten.

10.4.4 Werkblad

Tussen de werkbalk en de statusregel ligt het werkblad. Na de keuze van een functie uit het menu worden op het werkblad de onderdelen getoond die van belang zijn voor de betreffende functie. De gebruiker kan nu de gewenste handelingen uitvoeren. Elke functie zal werkblad vullend zijn.

10.4.5 Statusregel

Aan de onderkant van het scherm is altijd een statusregel aanwezig. Deze regel bevat allerlei informatie voor de gebruiker over de status van het systeem. Voorbeelden van meldingen zijn:

· 'Bezig met het ophalen van gegevens ...'

· 'Bezig met het afdrukken van de brief ...'

· 'Vul hier een geldig relatienummer in.'

10.4.6 Muiscursor

Als de gebruiker een actie heeft geïnitieerd, wordt de muiscursor veranderd in een zandloper. Als het systeem klaar is met het uitvoeren van de actie, wordt de muiscursor weer veranderd in een pijltje. De cursor verandert in een zandloper bijvoorbeeld bij het:

· Geef hier een voorbeeld

· Ruimte voor tweede voorbeeld

· Ruimte voor overige voorbeelden.

10.5 Soorten gegevensverzamelingen

Binnen de applicatie wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende soorten gegevensverzamelingen:

· Eenvoudige gegevensverzamelingen

· Uitgebreide gegevensverzamelingen

· Complexe gegevensverzamelingen.

In de verschillende detail beschrijvingen van dit ontwerp zal verwezen worden naar één van deze soorten gegevensverzamelingen.

Pas, waar nodig, de onderstaande beschrijvingen aan.

10.5.1 Eenvoudige gegevensverzamelingen

Dit is een gegevensverzameling die uit de volgende velden bestaat:

· Code

· Omschrijving

Voorbeelden:

· Geef hier het eerste voorbeeld

· Gevolgd door de overige voorbeelden.

Hierbij is het niet verplicht om het veld 'Code' in te vullen. Deze gegevensverzameling wordt vaak gebruikt om een uitklaplijst te vullen waaruit de gebruiker een waarde kan kiezen. Deze gegevensverzamelingen zullen niet vaak wijzigen. Als de set van gegevens gewijzigd moet worden, gebeurt dit meestal door één persoon (bijvoorbeeld de applicatiebeheerder).

10.5.2 Uitgebreide gegevensverzamelingen

Dit is een gegevensverzameling die uit meer velden bestaat dan alleen 'Code' en 'Omschrijving'. Bijvoorbeeld:

beschrijf hier een voorbeeld.

10.5.3 Complexe gegevensverzamelingen

Complexe gegevensverzamelingen bevatten de kerngegevens die nodig zijn voor de verschillende bedrijfsprocessen. Bijvoorbeeld:

· Geef hier het eerste voorbeeld

· Gevolgd door de overige voorbeelden.

10.6 Algemene werking functies

Pas, waar nodig, de onderstaande beschrijvingen aan.

In deze paragraaf wordt een aantal standaard aspecten beschreven over de algemene werking van de functies binnen de applicatie. Een functie bestaat uit drie delen:

· Selectiecriteria

· Selectielijst

· Detailscherm

In het algemeen zullen de functies binnen de applicatie de twee eerste componenten samen nemen. Hierdoor zullen veel functie uit de volgende twee schermen bestaan:

· Selectiescherm (= Selectiecriteria + Selectielijst)

· Detailscherm.

10.6.1 Selectiescherm

Als een functie wordt gestart, zal in het algemeen eerst een selectiescherm verschijnen. Op dit scherm kan de gebruiker een lijst van items samenstellen met behulp van een aantal selectiecriteria. Uit deze selectielijst kan de gebruiker vervolgens het gewenste item selecteren om dit verder te bekijken en te bewerken in een detailscherm. Zie het volgende scherm:

Het scherm bevat zes onderdelen:

· Selectiecriteria

· Selectielijst

· Sortering

· Standaard knoppenbalk

· Standaard losse knoppen

· Extra knoppenbalk.

Selectie criteria

De velden waarop geselecteerd kan worden staan in het bovenste blok van het selectiescherm. De gebruiker kan door een aantal criteria op te geven de inhoud van de selectielijst verkleinen of vergroten. De velden waar geen waarden zijn ingegeven, worden niet meegenomen bij de selectie. In tekstvelden heeft de gebruiker de mogelijkheid om slechts een gedeelte van de waarde op te geven. Hierbij kan echter geen gebruik worden gemaakt van zogenaamde 'wildcards'. Het tekstveld zal moeten beginnen met de opgegeven tekst om in de selectielijst te worden opgenomen. Op het moment dat de gebruiker gegevens aan het invoeren is in dit blok, dan heeft drukken op de 'return'-toets hetzelfde effect als klikken op de 'verversen' knop.

Selectielijst

De selectielijst toont alle items die voldoen aan de opgegeven selectiecriteria. De selectielijst staat altijd links op het scherm en de breedte van de lijst wordt bepaald door de getoonde gegevens. Als de items in de lijst meer gegevens bevatten dan getoond kunnen worden, heeft de lijst een horizontale schuifbalk. Bij het starten van de functie zal de selectielijst leeg en niet te benaderen zijn. De selectielijst wordt pas gevuld na het indrukken van de knop 'Verversen'. Indien de selectiecriteria resulteren in een gegevensverzameling met meer items dan

neem hier de functie op waarmee het maximaal op te halen records wordt onderhouden

dan kan de gebruiker met behulp van de knop 'Meer' de overige items in de lijst krijgen. Wordt er echter veel meer gevonden dan dat er initieel getoond wordt, dan kan het voorkomen dat de lijst niet gesorteerd is. De gebruiker wordt hiervoor gewaarschuwd. Na het toetsen op 'Verversen' wordt, indien beschikbaar, het eerste item in de lijst geselecteerd.

Sorteringen

De selectielijst kan, indien nodig, op meerdere manieren worden gesorteerd. Met een sortering kan aangegeven worden in welke volgorde de items in de selectielijst worden getoond. De gebruiker kan zelf, indien mogelijk, voor een andere sortering kiezen. De wijze waarop de lijst gesorteerd wordt kan aangegeven worden middels het veld 'Sortering', een uitklaplijst.

Standaard knoppenbalk

De standaard knoppenbalk zal in de meeste functies aanwezig zijn. Deze balk staat horizontaal en links onderaan op het scherm en kan de volgende knoppen bevatten:

· Wijzigen

· Detail

· Toevoegen

· Verwijderen

· Opslaan

· Annuleren

· Terug.

Niet al deze knoppen hoeven altijd aanwezig te zijn. Op het moment dat de gebruiker gegevens aan het toevoegen dan wel wijzigen is dan heeft drukken op de 'return'-toets hetzelfde effect als klikken op de 'opslaan'-knop.

Wijzigen

Met behulp van deze knop kunnen de gegevens op het werkblad worden gewijzigd. Deze knop is niet te benaderen als de gebruiker niet is geautoriseerd om gegevens te wijzigen. Als geen item van de lijst is geselecteerd of de lijst leeg is, dan is de knop niet te benaderen. Wanneer een item van de lijst is geselecteerd, is de knop te benaderen. Als de gebruiker op de knop drukt, worden de gegevens van het geselecteerde item benaderbaar. Ook de knoppen 'Opslaan' en 'Annuleren' worden benaderbaar. De knop zelf en de knoppen 'Toevoegen', 'Verwijderen', 'Herstellen', 'Verversen', 'Meer' en 'Sluiten' zijn niet meer te benaderen, indien aanwezig. Ook de extra knoppen naast de browser zijn onbenaderbaar. De gegevens van het item kunnen op hetzelfde scherm als de lijst staan of op een vervolg scherm.

Detail

Met behulp van deze knop kunnen de detailgegevens van het geselecteerde item in de selectielijst worden opgevraagd. Als de gebruiker is geautoriseerd om gegevens te wijzigen, dan is de naam van deze knop 'Wijzigen'. Is de gebruiker alleen geautoriseerd om de gegevens te bekijken, dan is de naam van deze knop 'Detail'. In het geval dat het een complexe gegevensverzameling betreft met het onderhoud verspreid over verschillende tabbladen, zal de knop op het selectiescherm altijd de naam 'Detail' hebben, ongeacht de autorisatiegraad van de gebruiker. De gegevens van het item staan op een detailscherm. Het detailscherm wordt ook getoond na een dubbele klik van de linker muisknop op een item in de sectielijst. Als geen item in de selectielijst is geselecteerd of de selectielijst is leeg, dan is deze knop niet te benaderen.

Toevoegen

Met behulp van deze knop kan een item aan een lijst worden toegevoegd. Deze knop is altijd te benaderen, tenzij de gebruiker niet is geautoriseerd om items toe te voegen of de gebruiker in wijzig of toevoeg modus zit.

Als de gebruiker deze knop indrukt, worden de velden op het detailscherm leeg en benaderbaar gemaakt. Ook de knoppen 'Opslaan' en 'Annuleren' worden benaderbaar. De knop zelf en de knoppen 'Wijzigen', 'Verwijderen', 'Herstellen', 'Verversen', 'Meer' en 'Sluiten' zijn niet meer te benaderen, indien aanwezig. De gegevens van het toe te voegen item kunnen op hetzelfde scherm als de lijst staan of op een vervolg scherm. Indien de gegevens op een vervolg scherm staan, zullen op dit vervolg scherm alleen de knoppen 'Opslaan' en 'Annuleren' aanwezig zijn. Als er echter op het vervolgscherm tabbladen zijn, dan zijn behalve op het eerste tabblad, de andere knoppen wel aanwezig. De eventuele gerelateerde gegevens die daar worden toegevoegd worden echter pas opgeslagen als de gebruiker op de algemene 'opslaan' knop drukt.

Verwijderen

Met behulp van deze knop kan een item van een lijst worden verwijderd. Deze knop is niet te benaderen als de gebruiker niet is geautoriseerd om gegevens te verwijderen. Als geen item van de lijst is geselecteerd of de lijst is leeg, dan is de knop niet te benaderen. Wanneer een item van de lijst is geselecteerd, is de knop te benaderen. Als de gebruiker op de knop drukt dan wordt de gebruiker eerst om een bevestiging gevraagd:

Als de gebruiker de vraag om bevestiging met een 'OK' beantwoordt, dan wordt eerst gecontroleerd of het geselecteerde item verwijderd mag worden. Mag het item niet worden verwijderd, dan krijgt de gebruiker hiervan een melding. Als de gebruiker de vraag om bevestiging annuleert, dan wordt het item niet verwijderd en keert de gebruiker terug naar de situatie zoals deze was, voordat de knop werd ingedrukt. Over het algemeen worden de te verwijderen items inclusief onderliggende items verwijderd.

Opslaan

Met behulp van deze knop kan een toe te voegen item of de gewijzigde gegevens van een item daadwerkelijk worden opgeslagen. Als de gebruiker deze knop indrukt, zullen de gegevens in het algemeen eerst worden gecontroleerd met behulp van een aantal controles. Zijn de gegevens volgens de gedefinieerde controles correct, dan pas worden de gegevens opgeslagen en eventuele andere acties uitgevoerd. Vervolgens worden de niet benaderbaar gemaakte knoppen weer benaderbaar. De knop zelf en de knop 'Annuleren' zijn niet meer te benaderen. Zijn de gegevens niet correct, dan zal de gebruiker hiervan een melding krijgen, de gegevens worden niet opgeslagen en de eventuele acties worden niet uitgevoerd. De gebruiker kan de gegevens corrigeren en opnieuw opslaan.

Annuleren

Met behulp van deze knop kan de gebruiker een actie ongedaan maken. Bijvoorbeeld een toevoeging van een item of de wijziging van een item tijdens het wijzigen of toevoegen. Als de gebruiker op deze knop drukt, zullen de wijzigingen die zijn aangebracht in de gegevens van een item niet worden opgeslagen. Een toevoeging van een item zal worden afgebroken. Vervolgens worden de niet benaderbaar gemaakte knoppen weer benaderbaar, indien aanwezig. De knop zelf en de knop 'Opslaan' zijn niet meer te benaderen.

Terug

Deze knop wordt getoond wanneer de gebruiker niet geautoriseerd is voor het wijzigen en/ of verwijderen van de items in de selectielijst. Eventuele detailgegevens worden getoond. Middels deze knop geeft de gebruiker aan dat de gegevens gelezen zijn en dat een andere en/ of vervolgactie gewenst zijn.

10.6.2 Detailscherm

Het detailscherm wordt aangeroepen vanuit het selectiescherm nadat de gebruiker op de knop 'Detail' heeft gedrukt. De gegevens van het geselecteerde item worden getoond. Het detailscherm biedt de mogelijkheid om de gegevens van het item te bekijken en te onderhouden.

10.6.3 Standaard functies

Eerder is een aantal soorten gegevensverzamelingen beschreven. Voor het uitvoeren van handelingen op deze verschillende gegevensverzamelingen is per gegevensverzameling een standaard functie gedefinieerd. Deze zullen in dit hoofdstuk worden beschreven.

Onderhoud op een eenvoudige gegevensverzameling

De applicatie bevat één functie waarin alle eenvoudige gegevensverzamelingen onderhouden kunnen worden. Deze functie bestaat uit één scherm en ziet er als volgt uit:

De basiswerking van deze functie is gelijk aan die van de eenvoudige gegevensverzameling zoals hiervoor beschreven met de volgende uitbreidingen:

· In het selectiecriteria blok staan één of meer selectiecriteria die de gebruiker kan gebruiken om de inhoud van de selectielijst te bepalen

· In het selectiecriteria blok kan een veld 'Sortering' zijn opgenomen waarmee de gebruiker de sortering van de selectielijst kan bepalen

· Bij deze functie kan een extra knoppenbalk worden gedefinieerd

· Eén of meer velden kunnen verwijzen naar andere gegevensverzamelingen. Deze velden worden dan of gepresenteerd als een uitklapbare lijst of voor het veld is een zoekfunctie beschikbaar die met de 'zoek op' -knop kan worden geactiveerd.

Onderhoud op een complexe gegevensverzameling

Per complexe gegevensverzameling zal een aparte functie aanwezig zijn. Al deze functies hebben dezelfde opzet en bestaan uit twee schermen:

· Selectiescherm

· Detailscherm.

Deze twee schermen worden hieronder verder beschreven.

Vul aan met de relevante schermen (bijvoorbeeld tabbladen).

10.6.4 Aanroepen onderhoudsfunctie

Het is mogelijk om vanuit een functie een andere functie aan te roepen met behulp van een knop. Indien nodig, worden in de aangeroepen functies relevante gegevens getoond die te maken hebben met het item van de aanroepende functie. De aan te roepen functie kan één van de vormen aannemen die in de vorige paragrafen zijn beschreven.

10.6.5 Aanroepen zoekfuncties

Zoals eerder beschreven, kan de gebruiker hulp krijgen bij het invullen van een veld met behulp van een zoekfunctie die gestart kan worden met de 'zoek op' -knop (verrekijkertje) rechts op de werkbalk. Een zoekfunctie is een soort selectiescherm.

10.7 Algemene werking documenten en overzichten

Pas, waar nodig, de onderstaande beschrijvingen aan.

In deze paragraaf wordt een aantal standaard aspecten beschreven over de algemene werking van de documenten en overzichten binnen de applicatie.

11 Detail functiebeschrijvingen

11.1 Algemeen

Op basis van de eerste functie afbakening in het Basisontwerp/ Definitiestudie en de functionele afstemming met de materiedeskundigen zijn de door het geautomatiseerde systeem ondersteunde gebruikersfuncties definitief vastgesteld en nader beschreven.

Per functie worden de volgende aspecten nader beschreven:

· Verkorte naam van de functie, zoals deze bijv. in de menubalk zal verschijnen

· Korte omschrijving en doel van de functie; in enkele kernachtige zinnen

· De kenmerken van de functie in tabelvorm:

· Type; wijze van uitvoering (interactief of batch) en de aard (gebruikers- cq. systeemfunctie)

· Karakter; continue proces, evt. de aanduiding Frontoffice/ Backoffice

· Frequentie; aantallen per eenheid (dag, week of maand)

· Piekverwerkingen; eventuele momenten van piekverwerkingen

· Classificatie; aanduiding van de relevantie van de functie in termen van Basis (noodzakelijk), Comfort (niet nodig, wel handig) en Luxe (leuk om erbij te hebben). Deze classificatie kan later gebruikt worden om te 'schrappen´ in functionaliteit als bij de realisatie op één van de factoren tijd/geld gestuurd moet worden.

· Condities die van toepassing zijn op het mogen/ kunnen uitvoeren van deze functie.

· Invoer: opsomming van de benodigde gegevenselementen c.q. parameters, inclusief een verwijzing naar een interface (scherm of bestand), zoals opgenomen in hoofdstuk “Detail interface beschrijvingen”

· Controles: de elementaire- en samenhang-controles, die van toepassing zijn op de uitvoering van deze functie. Bestaat uit een verwijzing naar hoofdstuk “Constraints”; gevolgd door het type-afhandeling (Waarschuwing c.q. Blokkade). Dit wordt in de vorm van een tabel weergegeven

· Specificaties verwerking; beschrijving van de verschillende verwerkingsstappen van de functie, eventueel onderbouwd met beslissingstabellen. E.e.a. beredeneerd vanaf het moment dat de invoer is gevalideerd. Tevens wordt aangegeven welke gegevens(-groepen) gemuteerd worden, middels een “crud” matrix. Dit staat voor de gangbare bewerkingen op gegevens: create (aanmaken), read (lezen), update (wijzigen) en delete (afvoeren)

· Uitvoer; opsomming van de uitvoerproducten van de functie inclusief een verwijzing naar een interface (scherm, document/ overzicht of bestand), zoals opgenomen in hoofdstuk “Detail interface beschrijvingen”. Tevens de opsomming van de mogelijke sorteringen van de gegevens

· Relaties met andere functies en/ of modules (roept aan/ wordt aangeroepen door); limitatieve opsomming van relaties

· Speciale zaken, opsomming van speciale (eventueel op de achtergrond uitgevoerde) acties die bij de functie horen.

11.2 Functiebeschrijving <Verkorte naam functie A>

Wanneer sommige onderdelen totaal niet van toepassing zijn voor een bepaalde functie, dan moet dit beschreven worden. De sub-paragraaf mag niet verwijderd worden.

11.2.1 Algemeen

Korte omschrijving en doel van de functie.

De kenmerken van deze functie zijn:

Type	Interactief/ Batch/ Ondersteunend
Karakter	Ad hoc/ Repeterend, Frontoffice/ Backoffice
Frequentie	Dagelijks/ wekelijks/ maandelijks; aantal per …
Piekverwerkingen	Moment(en) van piekverwerking/ N.v.t.
Classificatie	Basis/ Comfort/ Luxe

11.2.2 Condities van uitvoering

Alle condities om deze functie te mogen/ kunnen uitvoeren. Dit kan ook zijn dat eerst functie A moet worden opgestart en daarna pas deze functie. Ook menu autorisaties.

11.2.3 Invoer

Alle invoer parameters en velden. Verwijzing naar het interface scherm mag. Dit wordt beschreven in hoofdstuk “Detail interface beschrijvingen”.

11.2.4 Controles/ constraints

De volgende constraints zijn relevant (zie ook hoofdstuk “Constraints”):

11.2.5 Specificaties verwerking

Een beschrijving van de verschillende verwerkingsstappen van de functie, eventueel onderbouwd met beslissingstabellen en tekstuele uitleg en/ of voorbeelden. Een en ander beredeneerd vanaf het moment dat de invoer is gevalideerd

11.2.6 Uitvoer

Een opsomming van de uitvoerproducten van de functie inclusief een verwijzing naar een interface (scherm, document/ overzicht of bestand), zoals opgenomen in hoofdstuk “Interface beschrijvingen”. Tevens de opsomming van de mogelijke sorteringen van de gegevens.

11.2.7 Relaties met andere functie/ modules

De functie <Naam functie> wordt aangeroepen door:

<Naam aanroepende functie>; zie <Document functiebeschrijving>

De functie <Naam functie> roept aan:

<Naam aangeroepen functie>; zie <Document functiebeschrijving>

11.2.8 Speciale zaken

11.3 Functiebeschrijving <Verkorte naam functie B>

Paragraaf indeling gelijk houden aan functiebeschrijving <Verkorte naamfunctie A>.

11.3.1 Algemeen

11.3.2 Condities van uitvoering

11.3.3 Invoer.

11.3.4 Controles/ constraints

11.3.5 Specificaties verwerking

11.3.6 Uitvoer

11.3.7 Relaties met andere functie/ modules

11.3.8 Speciale zaken

12 Detail interfacebeschrijvingen

In dit hoofdstuk worden de interfaces van de module beschreven, zoals deze zich presenteren aan de gebruiker. Voor de interactieve functies zijn dit de GUI’s voor eventuele startschermen, browserschermen en detailschermen. Daarnaast worden ook de andere interfaces beschreven; denk hierbij aan de documenten en overzichten, maar ook aan bestanden in geval van de uitwisseling van gegevens. De beschrijvingen zullen de specifieke aanvullingen voor de interfaces, met hun betekenis voor de gebruiker, beschrijven die afwijken van de styleguide en/ of daar aanvullingen op bevatten.

12.1 Algemeen

12.1.1 (Grafische) userinterface beschrijvingen

Een beschrijving van de schermdialoog, zoals deze zich voor de gebruiker afspeelt bij (zoek) functies. Indien de dialoog afwijkend is van de standaard navigatie (styleguide), dan wordt een verloopschema van de dialoog opgenomen.

Per scherm een schermafdruk inclusief een gedetailleerde beschrijving van de specifieke scherm-, veld- en knopkenmerken. Denk hierbij aan sprongmogelijkheden (via menu/ button/ shortcut), defaultwaarden velden en buttons en enabling/ disabling.

12.1.2 Documenten en overzichten

Een ‘masker’-uitwerking en een gedetailleerde beschrijving van het specifieke document, overzicht- en rubriekkenmerken. De standaards voor ‘kop en staart’ e.a. worden niet hier, maar in een algemeen document beschreven (Standaards toepassing). Een ingevuld voorbeeld wordt eventueel als bijlage opgenomen. Eventueel worden hier nieuwe standaards aan toegevoegd.

12.1.3 Bestandsinterfaces

Een gedetailleerde beschrijving van de bestand- en veldkenmerken.

12.1.4 Menu interface

Een korte beschrijving van de werking van het menu, hoe deze eruit ziet.

Ook of dit een statisch of dynamisch menu is. Of deze alleen via het toetsenbord of ook via de muis te besturen moet zijn. Knoppenbalken, sneltoetsen.

12.1.5 Koppelingen met andere pakketten

12.2 (Grafische) User interface <Verkorte naam functie A>

12.2.1 Scherm(en)

Een afbeelding van het nieuwe of bijgestelde scherm. Dit kan een screen dump zijn of zo natuurgetrouw mogelijk getekend met een pakket.

12.2.2 Beschrijving van de velden

Een beschrijving van de velden (naam, db-veld, read only (n.v.t./ ja/ nee)). Dit wordt als volgt weergegeven:

Veldnaam	DB-veld	Type	Read only	Omschrijving

12.2.3 Muis en toetsenbord functionaliteit

Wat moet met de muis en wat met het toetsenbord ondersteund worden.

12.2.4 Shoot en point functionaliteit

Op welke velden is shoot en point functionaliteit nodig. Dit wil zeggen: twee lijsten met gegevens waarvan onderling records uitgewisseld kunnen worden. Ook aangeven naar welke gegevenssoort deze moet.

12.2.5 Help functionaliteit

Is er help functionaliteit nodig. Is dit nodig per scherm of per veld.

12.2.6 Messages en berichten

12.3 (Grafische) User interface <Verkorte naam functie B>

Paragraaf indeling gelijk houden aan functiebeschrijving <Verkorte naamfunctie A>.

12.3.1 Scherm(en)

12.3.2 Beschrijving van de velden

12.3.3 Muis en toetsenbord functionaliteit

12.3.4 Shoot en point functionaliteit

12.3.5 Help functionaliteit

12.3.6 Messages en berichten

13 Configuratie productie omgeving

Het doel van dit hoofdstuk is om ervoor te zorgen dat afwijkingen in de standaard configuratie voor de productie omgeving (zo snel mogelijk) bekend worden. De effecten van de in dit document beschreven wijzingen en/ of aanvullingen van het systeem, kunnen invloed hebben op de configuratie van het systeem tot nu toe.

Noem de documenten in het project dossier waarin deze effecten zijn beschreven.

Redenen waardoor de configuratie nu al bekend moet zijn, kunnen te maken hebben met:

· De lange levertijd van apparatuur en/ of programmatuur.

· Het beschikbaar hebben van de configuratie tijdens de ontwikkel- en de testfase.

14 Consequenties bestaande systemen

In dit hoofdstuk worden de consequenties voor het bestaande systeem beschreven. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in de gevolgen voor de standaards, de overige documenten van het project, de functies en het gegevensmodel.

Nadat de opdracht voor de realisatie van betreffende FDO is verstrekt, worden de hier genoemde consequenties nader uitgewerkt in de bestaande systeemdocumentatie.

14.1 Standaards

14.2 Overige documentatie van het project

14.3 Functies

14.4 Gegevensmodel

14.5 Interfaces

15 Aandachtspunten vervolgtraject

De relevante aandachtspunten voor het vervolgtraject worden hier beschreven. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de fases: test, realisatie, implementatie en beheer en onderhoud. Het betreft hier aandachtspunten, een volledige uitwerking is nog niet aan de orde!